Czy Polacy mieszkający za granicą mogą się rozwieść w Polsce? Takie pytanie często zadają sobie emigranci, którzy decydują się na rozwód. Często bowiem rozwód w Polsce jest zdecydowanie bardziej opłacalny, czy to ze względu na barierę językową, czy to z uwagi na aspekt ekonomiczny, czy też ze względu na odmienności w sposobie prowadzenia postępowania.
Aby uzyskać rozwód w Polsce wystarczy, że oboje małżonkowie mają obywatelstwo polskie. Nie ma wówczas znaczenia, czy i od jaka dawna zamieszkują w innym kraju.
Możliwy jest także rozwód w Polsce, gdy jeden z małżonków jest cudzoziemcem, a nawet gdy oboje małżonkowie są cudzoziemcami. W tej sytuacji muszą jednak zostać spełnione dalsze warunki – więcej na ten temat w kolejnym wpisie. Na razie rozważymy sytuację, gdy oboje małżonkowie są Polakami.
Gdzie złożyć pozew o rozwód, jeśli jeden z małżonków zamieszkuje w Polsce?
W polskim porządku prawnym kwestia właściwości sądu w sprawach rozwodowych uregulowana jest w kodeksie postępowania cywilnego. Zagadnienie właściwości sądu w sprawie o rozwód szczegółowo opisałam w tym wpisie.
Zgodnie z ogólną zasadą, pozew o rozwód należy złożyć w sądzie, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym ma jeszcze miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Jeżeli żaden z małżonków w okręgu tym już nie mieszka bądź nie ma miejsca zwykłego pobytu, właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.
Tym samym jeżeli małżonkowie mieszkali wspólnie w Polsce, a następnie jedno z nich wyjechało za granicę, pozew należy skierować do sądu właściwego ze względu na to ostatnie wspólne miejsce zamieszkania w Polsce.
Przykład: małżonkowie mieszkali wspólnie w Polsce, w Sosnowcu. Po rozstaniu żona pozostała w Sosnowcu, a mąż wyjechał do Niemiec. Zarówno żona, jak i mąż, mogą złożyć pozew o rozwód w Sądzie Okręgowym w Sosnowcu.
Jeżeli małżonkowie nigdy nie mieszkali razem w Polsce albo jeżeli wprawdzie mieli wspólne miejsce zamieszkania na terenie Polski, lecz żadne z nich już tam nie mieszka, właściwy miejscowo będzie sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej.
Przykład: para Polaków poznała się w Wielkiej Brytanii i tam zamieszkiwała po ślubie. Po rozstaniu żona pozostała na emigracji, a mąż zdecydował się wrócić do kraju i zamieszkał w Katowicach. Żona będzie mogła złożyć pozew o rozwód w Sądzie Okręgowym w Katowicach.
Jeśli ustalenie właściwego sądu i na tej podstawie nie jest możliwe, powództwo wytacza się według właściwości sądu miejsca zamieszkania powoda.
Przykład: po ślubie małżonkowie wyjechali do Irlandii. Po rozstaniu żona przeprowadziła się do Polski i zamieszkała w Gliwicach, mąż pozostał za granicą. Żona może skierować pozew rozwodowy do Sądu Okręgowego w Gliwicach.
Gdzie złożyć pozew o rozwód, jeżeli oboje małżonkowie mieszkają za granicą?
Co w sytuacji, gdy oboje małżonkowie nadal mieszkają za granicą, wobec czego nie można ustalić sądu właściwego zgodnie z powyższymi zasadami? Wówczas zastosowanie znajdzie art. 45 k.p.c. zgodnie z którym jeżeli na podstawie przepisów kodeksu nie można w świetle okoliczności sprawy ustalić właściwości miejscowej, Sąd Najwyższy wybierze sąd, przed którym będzie toczyć się sprawa rozwodowa.
O wyznaczenie sądu właściwego występuje sąd, do którego wpłynął pozew. Sąd Najwyższy może wskazać jako właściwy ten sąd, ale może także wyznaczyć sąd zupełnie inny, do którego sprawa będzie musiała zostać przekazana. Warto w związku z tym już w pozwie zawrzeć argumenty przemawiające za wyborem konkretnego sądu, dogodnego dla strony inicjującej postępowanie.
Jak przebiega postępowanie o rozwód osób mieszkających za granicą?
Postępowanie rozwodowe osób mieszkających za granicą może toczyć się dokładnie według takich samych zasad jak osób zamieszkujących w Polsce, ale nie zawsze. Sytuacja komplikuje się zwłaszcza, że jeśli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, które nadal zamieszkują za granicą – wówczas o ich sprawach może rozstrzygać sąd zagraniczny. Więcej na ten temat w kolejnym wpisie.
Zamierzające się rozwieść osoby często zadają sobie pytanie: czy muszę osobiście załatwić wszystkie formalności związane ze złożeniem pozwu o rozwód w Polsce? Czy muszę przyjechać do Polski na rozprawę? Otóż niekoniecznie. Z pomocą przy załatwieniu formalności może przyjść prawnik, a rozprawa sądowa może odbyć się także w formie zdalnej (online).
Czy warto skorzystać z pomocy adwokata?
Postępowanie w sprawie o rozwód może okazać się bardzo trudnym i emocjonalnym przeżyciem, w których obiektywne spojrzenie i fachowa pomoc adwokata mogą okazać się nieocenione. Pomoc prawnika może okazać się jeszcze bardziej potrzebna, gdy w sprawie występuje czynnik zagraniczny.
Adwokat pomoże rozwiązać wątpliwości związane z wyborem właściwego sądu, załatwić na miejscu wszystkie formalności związane z postępowaniem (np. zdobyć odpisy potrzebnych dokumentów, zorganizować tłumaczenie, złożyć w sądzie osobiście pozew) czy odpowiednio uargumentować niezbędne wnioski (np. o wybór przez Sąd Najwyższy sądu właściwego czy o przeprowadzenie rozprawy online).
Nawet jeśli nie zdecydują się Państwo na zlecenie prawnikowi reprezentacji w całym postępowaniu sądowym, bardzo przydatna może okazać się pomoc choćby w samym sporządzeniu pozwu rozwodowego, najważniejszego pisma w całym postępowaniu (więcej na temat sporządzania pozwu o rozwód dowiedzą się Państwo tutaj).
Jeżeli potrzebują Państwo porady prawnej lub reprezentacji w sprawie o rozwód, zapraszam do nawiązania kontaktu z moją Kancelarią Adwokacką w Katowicach.
Jako adwokat rozwodowy świadczę pomoc prawną nie tylko dla mieszkańców miasta Katowice, ale także miast takich jak Dąbrowa Górnicza, Sosnowiec, Mysłowice, Będzin, Czeladź, Jaworzno, Zawiercie, Siemianowice Śląskie, Chorzów, Tychy, Mikołów, Gliwice, Zabrze i pobliskich.
W innych wpisach dowiedzą się Państwo więcej na temat postępowania rozwodowego, w tym m.in. na temat przesłanek rozwodu, pozwu o rozwód czy właściwości sądu w sprawach rozwodowych.
