Zastanawiając się nad przyszłością i zabezpieczeniem swoich bliskich często rodzi się pytanie: jak napisać testament? Czy da się sporządzić testament bez notariusza? Testament czy darowizna? Jak napisać testament z wydziedziczeniem? Jaki wpływ ma testament na zachowek? Czy da się podważyć testament? Przede wszystkim zaś nasuwa się pytanie, co zrobić, aby testament był ważny?
TESTAMENT WŁASNORĘCZNY
W polskim porządku prawnym dopuszczalne jest własnoręczne sporządzenie testamentu. Możliwe jest spisanie testamentu bez wychodzenia z domu i z zachowaniem jedynie kilku wymogów formalnych testamentu.
Należy pamiętać o kluczowych warunkach ważności testamentu:
– testament musi być sporządzony własnoręcznie;
– testament musi być opatrzony datą;
– testament musi być podpisany;
– testament musi pochodzić wyłącznie od jednej osoby.
Testament musi być sporządzony w całości własnoręcznie. Testament będzie nieważny, jeżeli zostanie sporządzony na komputerze i wydrukowany lub gdy zostanie podyktowany przez spadkodawcę i spisany przez inną osobę.
Testament musi wskazywać, kiedy został sporządzony. Najbezpieczniej wpisać po prostu datę sporządzenia testamentu. Pozwoli to uniknąć wielu niedomówień. Przykładowo, jeśli spadkodawca powołał do dziedziczenia żonę, a później powtórnie się ożeni.
Testament musi być podpisany. Ważne, aby podpis znajdował się na samym końcu testamentu. W innym przypadku mogą powstać wątpliwości, czy testament został ukończony, czy na przykład spadkodawca rozmyślił się lub jedynie sporządzał na próbę wzór testamentu. Podpis powinien być pełny i czytelny, nie wystarczy parafa.
Ważne, aby testament pochodził tylko od jednej osoby. Wykluczone jest wspólne spisanie testamentu, na przykład wspólne sporządzenie testamentu przez małżonków. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby każdy z nich napisał własny testament.
KIEDY TESTAMENT JEST NIEWAŻNY?
Testament będzie nieważny przykładowo gdy:
– nie został w całości napisany własnoręcznie, a np. wydrukowany na komputerze;
– nie zawiera daty, a są wątpliwości co do chwili jego sporządzenia;
– nie zawiera własnoręcznego podpisu;
– został sporządzony wspólnie z inną osobą;
– został sporządzony przez osobę niepełnoletnią;
– został sporządzony w stanie wyłączającym świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (np. przez osobę chorą psychicznie);
– został sporządzony pod wpływem groźby;
– został sporządzony pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści.
WZÓR TESTAMENTU WŁASNORĘCZNEGO
Spadkodawcy często zastanawiają się jak powinien wyglądać testament własnoręczny. Nie istnieje jednak uniwersalny wzór testamentu własnoręcznego. Nie ma znaczenia, jakie narzędzie pisarskie lub materiał zostaną użyte do napisania testamentu, może to być zwykła kartka papieru i długopis. Nie jest konieczne użycie specjalistycznego słownictwa, testament nie musi być długi, jednak w interesie spadkodawcy leży jak najbardziej precyzyjne wyrażenie ostatniej woli. W testamencie spadkodawca może m.in. wskazać kogo powołuje do dziedziczenia, w jakich udziałach, wydziedziczyć kogoś, tj. pozbawić go prawa do zachowku lub zastosować instytucję podstawienia, tj. zdecydować, kto będzie dziedziczył, jeśli pierwotnie do tego powołana osoba nie będzie mogła dziedziczyć – przykładowo gdy umrze przed spadkodawcą.
GDZIE PRZECHOWYWAĆ TESTAMENT?
Nie ma żadnych wymogów co do miejsca przechowywania testamentu, można go przechowywać w domu. Warto jednak zadbać, aby po pierwsze testament nie zaginął lub nie został zniszczony, po drugie, aby po śmierci na pewno testament został ujawniony. W tym celu testament można np. dać na przechowanie innej osobie, zwłaszcza osobie powołanej do dziedziczenia, która z pewnością będzie miał interes w jego ujawnieniu. Bezpieczną opcją jest także zdeponowanie testamentu w kancelarii notarialnej – warto wiedzieć, że u notariusza można nie tylko sporządzić testament notarialny, ale także przechować testament własnoręczny.
CZY WARTO SKORZYSTAĆ Z POMOCY ADWOKATA?
Jak widać, ustawodawca nie przewidział rygorystycznych kryteriów dla testamentu własnoręcznego, jednak nawet drobna pomyłka może spowodować, że testament będzie nieważny. Szczególne trudności mogą wystąpić, gdy spadkodawca chce kogo wydziedziczyć, zastosować podstawienie czy zapisać poszczególnym osobom konkretne przedmioty. Warto skorzystać z pomocy adwokata, który pomoże sporządzić testament nie tylko ważny, ale także w pełni urzeczywistniający Państwa wolę i oczekiwania.
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej, zapraszam do nawiązania kontaktu z moją Kancelarią Adwokacką w Katowicach.
Jako adwokat świadczę profesjonalną pomoc prawną z zakresu prawa spadkowego nie tylko na terenie miasta Katowice, ale także miast takich jak Dąbrowa Górnicza, Sosnowiec, Mysłowice, Będzin, Czeladź, Siemianowice Śląskie, Chorzów, Tychy, Mikołów, Gliwice, Zabrze.
W kolejnych wpisach dowiedzą się Państwo więcej na temat kwestii spadkowych, m.in. jak napisać testament z wydziedziczeniem, kiedy testament jest nieważny, jak podważyć testament, kiedy przysługuje zachowek, jak dochodzić zachowku, jak odrzucić spadek, jak przebiega dział spadku.