W jakim sądzie należy złożyć pozew o rozwód? Takie pytanie zadają sobie osoby, które zamierzają zainicjować postępowanie w sprawie rozwodowej. Ma to niebagatelne znaczenie, bowiem co prawda wybór niewłaściwego sądu nie będzie skutkować odrzuceniem pozwu, jednak znacząco wydłuży postępowanie. Niestety nie można wybrać dowolnego sądu. Pozew o rozwód należy złożyć zgodnie regułami wskazanymi w art. 17 pkt 1 oraz art. 41 kodeksu postępowania cywilnego.
WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA SĄDU W SPRAWIE O ROZWÓD
Zgodnie z art. 17 kpc sprawy o rozwód należą do właściwości sądów okręgowych. W konsekwencji pozew o rozwód powinien zostać skierowany do właściwego miejscowo sądu okręgowego. Co istotne, inne sprawy z zakresu prawa rodzinnego w większości rozpoznawane są przez sądy rejonowe. Tak na przykład sprawy o ustanowienie rozdzielności majątkowej, o podział majątku wspólnego małżonków, o alimenty, o władzę rodzicielską czy o kontakty. Natomiast sprawy o ubezwłasnowolnienie także rozpoznawane są przez sądy okręgowe.
WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA SĄDU W SPRAWIE O ROZWÓD
Właściwość miejscową sądu okręgowego, do którego należy złożyć pozew o rozwód określa art. 41 kpc. Właściwość sądu w postępowaniu rozwodowym ustala się w pierwszej kolejności na podstawie ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków. Pozew o rozwód składa się w sądzie, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu.
Najpierw należy wyjaśnić, czym jest miejsce zamieszkania oraz miejsce zwykłego pobytu.
Miejsce zamieszkania to miejscowość, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Przykład: Anna mieszka w Katowicach. Pracuje tu, ma tu rodzinę i przyjaciół, jej dzieci uczęszczają tu do szkoły. Katowice to jest miejsce zamieszkania.
Miejsce zwykłego pobytu to miejscowość, w której dana osoba czasowo przebywa, nie mając zamiaru pozostania tam na stałe.
Przykład: Jan przebywa w Sosnowcu. Pochodzi z innej miejscowości, a do Sosnowca sprowadził go wielomiesięczny kontrakt zawodowy. Jan na razie mieszka w Sosnowcu, ale w przyszłości zamierza powrócić do rodzinnego miasta. Sosnowiec to jego miejsce zwykłego pobytu.
A co jeśli żaden z małżonków w okręgu tym już nie mieszka bądź nie ma miejsca zwykłego pobytu? Wówczas właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.
Aby zrozumieć, do jakiego sądu należy skierować pozew o rozwód najlepiej posłużyć się kilkoma przykładami.
Przykład 1:
Małżonkowie mieszkali wspólnie w Gliwicach. Po rozstaniu żona wyprowadziła się do Bytomia, a mąż dalej zamieszkuje w Gliwicach. Jeśli któryś z małżonków postanowi się rozwieść, pozew o rozwód powinien wnieść do Sądu Okręgowego w Gliwicach.
Wyjaśnienie: Jeden z małżonków nadal zamieszkuje w okręgu sądu ustalonego według ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania stron.
Przykład 2:
Po ślubie małżonkowie zamieszkali wspólnie w wynajmowanym mieszkaniu w Katowicach. Po rozstaniu żona zdecydowała się wynająć mniejsze mieszkanie w Katowicach, a mąż przeniósł się do Dąbrowy Górniczej. Właściwy do wniesieniu pozwu rozwodowego będzie Sąd Okręgowy w Katowicach.
Wyjaśnienie: Istotne jest, aby choć jeden z małżonków nadal zamieszkiwał w tym samym okręgu, ale niekoniecznie pod tym samym adresem. Co prawda więc oboje małżonkowie wyprowadzili się ze wspólnie zajmowanego dotychczas mieszkania, ale żona nadal zamieszkuje w Katowicach.
Przykład 3:
Małżonkowie zamieszkiwali w Katowicach. Po rozstaniu żona przeprowadziła się do Sosnowca, a mąż do Bielska-Białej. Jeżeli pozew o rozwód będzie chciała wnieść żona, musi go skierować do Sądu Okręgowego w Bielsko-Białej. Jeżeli zainicjować postępowanie będzie chciał mąż, pozew rozwodowy musi złożyć w Sądzie Okręgowym w Sosnowcu.
Wyjaśnienie: Ani żona, ani mąż nie zamieszkują już w okręgu sądu ustalonego według ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania, tj. miasta Katowice. W związku z tym właściwym do złożone pozwu będzie sąd ustalony ze względu na obecne miejsce zamieszkania strony pozwanej – Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej dla męża i Sąd Okręgowy w Sosnowcu do żony.
Przykład 4:
Małżonkowie mieszkali razem w Katowicach. Po rozstaniu żona przeprowadziła się do Rybnika, a mąż wyjechał do Niemiec. Sądem właściwym do złożenia pozwu przez żonę będzie Sąd Okręgowy w Rybniku.
Wyjaśnienie: Żaden z małżonków nie mieszka już w okręgu właściwym dla Sądu Okręgowego w Katowicach. Mąż wyjechał za granicę, wobec czego brak jest podstaw do ustalenia właściwości sądu według miejsca zamieszkania pozwanego. Tym samym właściwy sąd będzie ustalony ze względu na obecne miejsce zamieszkania żony jako powódki.
Czy możliwy jest rozwód w Polsce gdy oboje małżonkowie mieszkają za granicą? Co do zasady tak, ale jest to sytuacja bardziej skomplikowana, w związku z czym więcej na ten temat w kolejnym wpisie blogowym.
JAKIE SĄDY OKRĘGOWE ZNAJDUJĄ SIĘ W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM?
W województwie śląskim pozew o rozwód można złożyć w następujących sądach: w Sądzie Okręgowym w Katowicach, w Sądzie Okręgowym w Sosnowcu, w Sądzie Okręgowym w Gliwicach, w Sądzie Okręgowym w Rybniku, w Sądzie Okręgowym w Częstochowie oraz w Sądzie Okręgowym w Bielsku-Białej.
SĄD OKRĘGOWY W KATOWICACH
Sąd Okręgowy w Katowicach znajduje się przy ul. Francuskiej 38 (wydziały rodzinne i cywilne). Rozpoznawane są w nim sprawy z obszaru właściwości Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach, Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach, Sądu Rejonowego w Bytomiu, Sądu Rejonowego w Chorzowie, Sądu Rejonowego w Mikołowie, Sądu Rejonowego w Mysłowicach, Sądu Rejonowego w Pszczynie, Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich, Sądu Rejonowego w Tychach.
SĄD OKRĘGOWY W SOSNOWCU
Sąd Okręgowy w Sosnowcu znajduje się przy ul. Teatralnej 9 (wydziały rodzinne i cywilne). Rozpoznawane są w nim sprawy z obszaru właściwości Sądu Rejonowego w Sosnowcu, Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej, Sądu Rejonowego w Będzinie, Sądu Rejonowego w Czeladzi, Sądu Rejonowego w Jaworznie, Sądu Rejonowego w Zawierciu.
SĄD OKRĘGOWY W GLIWICACH
Sąd Okręgowy w Gliwicach znajduje się przy ul. Kościuszki 15. Rozpoznawane są w nim sprawy z obszaru właściwości Sądu Rejonowego w Gliwicach, Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej, Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach, Sądu Rejonowego w Zabrzu.
SĄD OKRĘGOWY W RYBNIKU
Sąd Okręgowy w Rybniku znajduje się przy ul. Józefa Piłsudskiego 33. Rozpoznawane są w nim sprawy z obszaru właściwości Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju, Sądu Rejonowego w Raciborzu, Sądu Rejonowego w Rybniku, Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim, Sądu Rejonowego w Żorach.
SĄD OKRĘGOWY W CZĘSTOCHOWIE
Sąd Okręgowy w Częstochowie znajduje się przy ul. Dąbrowskiego 23/35. Rozpoznawane są w nim sprawy z obszaru właściwości Sądu Rejonowego w Częstochowie, Sądu Rejonowego w Lublińcu, Sądu Rejonowego w Myszkowie.
SĄD OKRĘGOWY W BIELSKU-BIAŁEJ
Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej znajduje się przy ul. Cieszyńskiej 10. Rozpoznawane są w nim sprawy z obszaru właściwości Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej, Sądu Rejonowego w Cieszynie, Sądu Rejonowego w Żywcu.
CZY WARTO SKORZYSTAĆ Z POMOCY ADWOKATA?
Istotnym jest, aby wnieść pozew o rozwód do sądu właściwego rzeczowo i miejscowo. Jeśli pozew rozwodowy zostanie błędnie złożony w sądzie niewłaściwym, to sąd ten ma obowiązek przekazać go do sądu właściwego. Spowoduje to jednak niepotrzebny stres i znacznie opóźni rozpoznanie sprawy. Nawet jeśli nie zdecydują się Państwo na zlecenie adwokatowi reprezentacji w całym postępowaniu sądowym, bardzo przydatna może okazać się pomoc choćby w samym sporządzeniu pozwu rozwodowego (więcej na temat sporządzania pozwu o rozwód przeczytają Państwo tutaj). Adwokat zweryfikuje wówczas także, jaki sąd będzie właściwy w Państwie sprawie.
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej, zapraszam do nawiązania kontaktu z moją Kancelarią Adwokacką w Katowicach.
Jako adwokat specjalizuję się w sprawach rozwodowych. Świadczę pomoc prawną nie tylko dla mieszkańców miasta Katowice, ale także miast takich jak Dąbrowa Górnicza, Sosnowiec, Mysłowice, Będzin, Czeladź, Jaworzno, Zawiercie, Siemianowice Śląskie, Chorzów, Tychy, Mikołów, Gliwice, Zabrze i pobliskich.
W kolejnych wpisach dowiedzą się Państwo więcej na temat postępowania rozwodowego, w tym m.in. opłat w sprawie rozwodowej, dowodów składanych w postępowaniu rozwodowym czy mediacji w sprawie o rozwód.
